Kinh nghiệm và cách tổ chức học lâm sàng

Bài viết nhằm giới thiệu cho các đồng chí Y bé thế nào là lâm sàng và cách học lâm sàng của các đồng chí Y nhớn.

Học lâm sàng là gì? Định nghĩa lâm sàng (LS) là gì thì trên mạng nhiều lắm, mỗi ông một kiểu, để dễ hiểu thì học LS là học ở phòng bệnh -Clinical (ti nhiên sẽ hơi khác với Y học trên Giời). Ở phòng bệnh có cái gì ta học cái đấy vì phòng bệnh là nơi mà chúng ta sẽ làm việc sau này, tường tận nó là điều kiện để kiếm được nhiều xiền (ôi xiền anh yêu em và nhớ em nhiều).

Nào mình cùng đi xe bus!
Một phòng bệnh điển hình ở VN trông như thế này:

Chú ý: Phòng bệnh không chỉ có bệnh nhân mà còn có người nhà bệnh nhân nhá.

Bác sĩ và y tá sẽ xuất hiện vào những giờ nhất định và đặc biệt như này:


Và dĩ nhiên rất nhiều những tên đứng ngó như thế này:


Như vậy phòng bệnh có quá nhiều thứ để tìm hiểu có phỏng? Tìm hiểu nhá nót học, học là 1 từ có giới hạn.
Túm gọn lại thì đi học LS ta sẽ tìm hiểu 2 đối tượng:
1: Bệnh nhân
2: Phi bệnh nhân (đừng quên mấy tên cầu vai xanh đang ngó đít bệnh nhân trên kia).
Vậy sau khi đã xác định được phải tìm hiểu những gì ở phòng bệnh các đồng chí Y bé đã thích học LS chưa? Học lâm sàng đơn giản lắm!

Bây giờ đi vào từng đối tượng của LS: Bệnh nhân và Phi bệnh nhân. Ở đây ĐC biên bài sẽ làm rõ mục đích tìm hiểu và đưa ra các kỹ năng tìm hiểu các đối tượng này.

Bệnh nhân
Tìm hiểu cái gì ở bệnh nhân? Bệnh tật của bệnh nhân và các vấn đề khác.
Tìm hiểu cái gì ở bệnh tật của bệnh nhân? Tùy vào yêu cầu của môn học. Học vòng Triệu chứng (TC) thì quan tâm đến các TC, có những TC nào? Xuất hiện khi nào? Biểu hiện như nào? vòng này các đồng chí sẽ học Văn Tả Bệnh. Ở vòng Bệnh học thì lại quan tâm đến cách kiến tạo bệnh tật của Ông Giời, các đồng chí học Văn Phân Bệnh. Và cuối cùng vòng Điều trị các đồng chí học cách đưa ra giải pháp của mình đối với công trình mà Ông Giời đã ưu ái gửi đến cho các đồng chí, các ĐC học làm Bác sỹ.
Lý thuyết được học trên sách vở sẽ được kiểm chứng ở vòng LS, kiểm chứng nhé không phải áp dụng ,kiểm chứng là mang lý thuyết áp dụng vào thực tế. Ở vòng TC sau khi tả được vẻ đẹp và sự quyến rũ của các TC thì các ĐC còn phải xem nó khác nhau như nào giữa:
- Bệnh nhân cụ thể với bệnh nhân mô tả lý thuyết kinh điển.
- Bệnh nhân chân dài với bệnh nhân chân lông.
- Tuần trước và bây giờ
So sánh và định lượng TC là điều các ĐC chỉ học được trên LS.

Những vấn đề khác bao gồm những gì? Cái này lại tùy sở thích quan tâm của từng ĐC. Lại ví dụ: Bệnh nhân sinh tháng Cún tuổi Mèo chân dài không lông, tóc dài đen mềm mượt, đau thượng vị, chưa có người yêu, nhà sân vườn 5 tầng móng cọc nhồi số X- đường Y- quận Z- Hà Lội, pama nhiều Đô ít Đồng, đương kim Y1 VATM và hehe mới bỏ người yêu. Trừ đau thượng vị và mới bỏ người yêu, vấn đề khác mà các ĐC cần quan tâm là các vấn đề còn lại. Liu ý, đây chỉ là sở thích của ĐC biên bài, các ĐC Y bé hông nhất thiết phải có cùng sở thích giống ĐC biên bài.

Theo đó ta thấy, việc khai thác các vấn đề liên quan ngoài bệnh tật trước hết giúp chính các ĐC làm 1 cơ số việc sau đó giúp các ĐC nắm được các thuận lợi và trở ngại trong quá trình tác nghiệp của mình. Tiếp tục ví dụ trên, thuận lợi đối với bệnh nhân tưởng tượng trên của ĐC biên bài là nhà bệnh nhân chân dài nhiều xiền (anh lại nhớ em, xiền ơi!) do đó giá thành điều trị hông là vấn đề, ĐC biên bài có thể kê thêm một vài vị thuốc đắt xiền hơi cần thiết để nâng cao thể trạng bệnh nhân mà đối với BN ít xiền thì hông cần thiết. Trở ngại đối với BN trên là mới bỏ người yêu, tư duy ít mà lo lắng nhiều, và trở ngại trực tiếp là tâm lý u uất gây ra do tưởng tượng. Điều này làm ĐC biên bài băn khoăn băn khoăn.

Các ĐC sẽ hỏi tại sao ĐC biên bài lại hỏi được nhiều thế? Mời các ĐC ngâm kiú tiếp phần kĩ năng tiếp xúc BN.
Dường như việc trao đổi giữa BN và các ĐC là 1 chiều, các ĐC moi tin và BN xuất tin mà ít khi có điều ngược lại. Để hòa mình vào không khí hỏi LS các ĐC Y bé hãy search Youtube cụm “hỏi cung”. Các ĐC khác với BS, BS chỉ có 1 và BS đó có trách nhiệm với sức khỏe của BN nên họ dễ dàng moi móc thông tin 1 chiều mà hông trở ngại gì nhiều. Trong khi đó các ĐC đã đông như kiến lại cũng muốn moi tin mà chả mang lại cho họ lợi ích gì, họ sẽ trả lời các ĐC theo phép lịch sự và dĩ nhiên các ĐC hông thể moi được tin ĐC BN chân dài ở trên vừa bỏ người yêu. Vậy giải pháp là gì?
Số lượng SV quá đông sẽ làm giảm cơ hội tiếp xúc của các ĐC, điều này là một trăn trở của Nhà trường và ĐC biên bài nhưng kệ để đó đã hỉ. Và đây là giải pháp để xử lý món khó này: Tổ chức SV thành nhóm 3-5 SV, càng ít SV trong 1 nhóm càng tốt. Tốt nhất để các thành viên tự xếp nhóm với nhau vì hợp tuổi và thích nhau là điều quan trọng để hợp tác. Như vậy1 phòng bệnh có thể có tới 10 nhóm SV điều này thường thấy ở BV Tuệ Tĩnh, BV Bộ Công An, tuy nhiên mỗi nhóm chỉ hỏi 1BN và hông có gì là quá đông cho 1 BN cả.
Sau khi tổ chức được như thế các ĐC Y bé sẽ phải tiến hành tiếp cận BN, chân ní là “Mang đến và lấy”. Cầm theo 1 cái kẹp nhiệt độ cho BN sốt, 1 cái máy đo huyết áp cho BN tất cả các BN mà ĐC thích. Nhớ cầm theo quyển sổ, tốt nhất là quyển sổ ghi huyết áp mạch nhiệt của khoa (nếu có). Đầu tiên nhớ giới thiệu, cháu chầu bác, cháu là SV, bác cho cháu đo huyết áp ạ. Các SV nhà VATM hay quên món này, BN là người mà SV phải lịch sự như đối với người yêu vậy. Đo huyết áp xong hãy hỏi BN bình thường HA bác bâu nhiêu? Nếu hông cao lắm thì bẩu hông cao, nếu cao thì bẩu hơi cao nhỉ. Rùi sau đó cố tìm một điểm đặc biệt gì đó trên người BN để hỏi tiếp ví dụ như cái áo có Logo của Man chẳng hạn, cố tìm ra điểm chung hoặc điểm đặc biệt gì đó để bắt đầu. Dĩ nhiên là đừng sa đà quá về Hồng Sơn dạo này đá mất phong độ hay Lindsay Lohan mới mua kính, sau vài câu mào chuyển ngay sang “bác sỹ chẩn đoán bác bị bệnh gì ạ?”. Để ý thái độ của BN, nếu họ khó chịu với các ĐC thì các ĐC phải dừng đèn đỏ rùi đấy, đợi đi 1 chút nữa sẽ sang đèn Xanh. Nếu đèn Xanh bật sẵn thì mời phóng. Với BN là phụ nữ họ hay kể miên man về bệnh tật của mình, nhất là người trung niên, người già yếu quá hông còn hơi để kể nhiều. Đây là điểm có lợi và hãy bắt đầu câu chuyện, hông phải hỏi bệnh nhế “Nói Chuyện” .Cứ để họ nói và ngồi nghe, hãy ngắt lời khi muốn làm rõ điểm gì trong mạch câu chuyện. Cuộc nói chuyện này cấp tin cho phần Bệnh sử nổi tiếng trong Bệnh Án Muôn Đời Sai của SV chúng ta. Khi nào bắt đầu sờ gõ nghe? Khi nào ĐC cảm thấy đủ thân mật để bảo BN vén áo cởi quần? Sau khi BN hỏi “Pama cháu mần nghề gì? Nhà cháu nhiêu anh em? Sau ra trường có về quê hông? ...” những câu hỏi riêng tư chỉ thị cho sự thân mật. Vậy là tiếp xúc được với 1 BN rồi nhé. Từ BN này hãy bắt chuyện với các BN khác đơn giản rồi phải không nào các ĐC Y bé? Nói rồi mà học lâm sàng dễ lắm!

Tại sao việc làm quen thân mật này lại làm ĐC biên bài biên dài đến thế? Vì các ĐC cần hiểu việc tạo được mối quan hệ thân mật với BN quan trọng đến chừng nào. Việc học LS phải là việc theo dõi việc tiến triển bệnh tật của BN, nó thay đổi như thế nào?, TC nào mới?, TC nào mất? Nặng lên hay nhẹ đi? Điều này cần thời gian có thể là 1 tuần đôi khi là 1 tháng và việc có quan hệ sẽ giúp các ĐC thăm khám dễ dàng hơn trong 1 tuần, 1 tháng sau đó.
Thời gian đi trực là lúc mà các ĐC được thoải mái hỏi bệnh nhất, 8h tối lượn 1 vòng chỉ cần thăm hỏi bác ăn ngon không? cái chân còn đau không? Thế là đủ để củng cố cho mối quan hệ. Tập trung vào những BN ưu tiên, sự ưu tiên lại tùy từng ĐC có ĐC thích học TC điển hình, có ĐC thích học TC hông điển hình, ĐC biên bài thích học vẻ đẹp của BN chân dài hehe. Các ĐC Y bé đã thấy học LS vui chưa? Học lâm sàng thích lắm!

Phi bệnh nhân
Đây là vướn đề rất dài và rất sâu ĐC biên bài hẹn lần sau.

TT
Đọc thêm!